49. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΙΑ ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΦ’ ΕΑΥΤΟΥ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ Η ΥΠΑΡΞΙΑΚΕΣ?

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΙΑ ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΑ ΑΦ’ ΕΑΥΤΟΥ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ Η ΥΠΑΡΞΙΑΚΕΣ?

Νομίζω όχι! Υπάρχουν άλλες βαθύτερες αρχές, από τις οποίες έπεται το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας! Ποιες είναι όμως αυτές? Ας προσπαθήσουμε να το αναλύσουμε λίγο σε όλες σχεδόν της μορφές άμεσης δημοκρατίας. Η Άμεση δημοκρατία σημαίνει  καταρχήν ΠΟΛΙΤΙΚΗ  ΙΣΟΤΗΤΑ, και διακυβέρνηση της κοινωνίας με βάση την βούληση της συλλογικής πλειοψηφίας. Δεν θα ήταν αποδεκτό π.χ. στην άμεση δημοκρατία να μετρά η ψήφος κάθε ατόμου με τόσο  βάρος όσο η οικονομική του περιουσία, η το εισόδημα του. Δηλ οι οικονομικές ανισότητες αποκλείονται στην άμεση δημοκρατία Η είναι  αποδεκτή  μόνο η ισότητα στο επίπεδο της ψήφου. Παρόμοια  επιδιώκεται και ισότητα στο δικαίωμα της ψήφου όχι μόνο στο βάρος της ψήφου.  Ήδη εδώ βλέπουμε πως η πολιτική ισότητα στο επίπεδο της ψήφου είναι ειδική περίπτωση μιας γενικότερης αρχής κοινωνικής ισότητας.  Αλλά όλα αυτά υπάρχουν και στην αντιπροσωπευόμενη δημοκρατία.

Στην άμεση δημοκρατία υπάρχει επιπλέον, το ότι οι ψήφοι οδηγούν άμεσα στην λήψη αποφάσεων και όχι στην εκλογή αντιπρόσωπων για την λήψη αποφάσεων. Εδώ λοιπόν έχουμε κάτι περισσότερο (ιδίως στην άμεση και όχι στην ημι-άμεση δημοκρατία) την  καθολική ευθύνη-αρμοδιοτητα και ισότητα στην λήψη αποφάσεων. Θα μπορούσαμε σύντομα να την λέγαμε, με δυο όρους

1) Δικαίωμα και ευθύνη ατομικής πολιτικής βούλησης και

2) Ισότητα της ευθύνης  πολιτικής  βούλησης .

Με λόγια μπορούμε να αντιληφτούμε την άμεση δημοκρατία ως μια σειρά από ατομικά ανθρώπινα δικαιώματα ,  με ισότητα σε καθένα από αυτά. Τα ανθρώπινα όμως  δικαιώματα είναι μορφές ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ  του ατόμου αλλά και ΕΥΘΥΝΩΝ του ατόμου.

Έχουμε λοιπόν ήδη ιχνηλατήσει το  σύστημα της άμεσης δημοκρατίας, να αντλεί από αρχές  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΕΥΘΥΝΗΣ, ΙΣΟΤΗΤΑΣ κλπ στις ανθρώπινες υπάρξεις. 

Είναι φανερό πως ο ιστορικός καπιταλισμός, δεν θα είχε σοβαρές αντιρρήσεις στο θέμα της (πολιτικής) ελευθερίας.  Ενώ από την άλλη ο ιστορικός σοσιαλισμός δεν θα είχε σοβαρές αντιρρήσεις, στο θέμα της (πολιτικής) ισότητας. Είναι όμως η  άμεση δημοκρατία, απόλυτη εγγύηση για την διατήρηση των ατομικών ελευθεριών  η κάποιας κοινωνικής ισότητας? Φοβάμαι πως όχι.

Ας φανταστούμε ένα σενάριο μιας κοινωνίας με άμεση δημοκρατία αλλά και με ακραίες οικονομικές ανισότητες , όποτε η οικονομική ολιγαρχία, έχοντας την οικονομική εξουσία, προσπαθεί να καταστρατηγήσει την άμεση δημοκρατία. Πως μπορεί να το κάνει αυτό? Απλά «αγοράζοντας»  τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και εξασκώντας συστηματικά φανερή η αφανή προπαγάνδα υπέρ των πολιτικών θέσεων που θέλει να επιβάλει, εκφοβίζοντας για τις αντίθετες θέσεις, διαστρεβλώνοντας έννοιες και πραγματικότητα και αποκρύπτοντας πληροφορίες η μεροληπτικά εμφαίνοντας μέρος μόνο της πραγματικότητας. Είναι γνωστό πως τέτοιες μέθοδοι έχουν επιτυχία. Π.χ. είναι γνωστό πως στην USA, της τελευταίες 10-ετιες κερδίζουν της εκλογές πάντα τα κόμματα με ην μεγαλύτερη χρηματοδότηση, Επομένως κάλλιστα θα μπορούσαμε να φανταστούμε πως καις την άμεση δημοκρατία για 10-ετιες θα κερδίζουν στις ψηφοφορίες, οι προτάσεις, με την καλλίτερη χρηματοδότηση προπαγανδισης η …ανάλυσης τους  στα ΜΜΕ.

Με λίγα λόγια δεν μπορεί να υπάρχει πραγματική πολιτική ισότητα, η  Ισότητα της ευθύνης  πολιτικής  βούλησης  ενόσω υπάρχουν μεγάλες οικονομικές ανισότητες. Πάντα η ολιγαρχία του χρήματος, θα καταφέρνει να έχει μεγαλύτερη ευθύνη καις συμβολή στην λήψη των αποφάσεων.

Μήπως όμως αν όχι η ισότητα στην ευθύνη λήψης των αποφάσεων αλλά η ατομική ελευθερία είναι εξασφαλισμένη στην Άμεση δημοκρατία? Και πάλι όχι! Και πάλι ας φανταστούμε στο ίδιο σενάριο όπως προηγουμένως, την κοινωνία αυτή με άμεση δημοκρατία, αλλά βαθειά δανειακή κρίση που έχουν δημιουργήσει, η κορυφή της οικονομικής ιδιωτικής ολιγαρχίας και έκδοσης του χρήματος. Επειδή όμως ο κόσμος δεν πολύ καταλαβαίνει πως λειτουργεί το νομισματικό-τραπεζικο σύστημα, δεν τους έχει ενοχοποιήσει. Έτσι αυτοί, έχοντας «αγοράσει» τα  ΜΜΕ,  την ακαδημαϊκή ερεύνα και γνώση τα βιβλία κλπ, επιτυχαίνει να ενοχοποιήσει όλους εκτός από τις κεντρικές τράπεζες (τους ίδιους). Φταίει δηλ η κακή οικονομική συμπεριφορά των δανεισμένων. Δηλ οι αποφάσεις του προϋπολογισμού, η μαύρη οικονομία, η φοροδιαφυγή, η απληστία των νοικοκυριών και υπερκατανάλωση κλπ κλπ κλπ. (τα ξέρετε διότι ….. ήδη πολλοί  τα πιστεύουν αυτά ως την κύρια αιτία!). Έτσι με τράπεζες κλειστές και κατεστραμμένες (παραδόξως όχι όμως η κεντρική τράπεζα) , με τις καταθέσεις του κόσμου χαμένες, επιτυχαίνουν, να περάσουν μια πρόταση που οι ίδιοι θέτουν. Η οποία είναι  «προσωρινά» να απενεργοποιηθεί η άμεση δημοκρατία και να επιβληθεί στρατιωτικός νόμος για λόγους εθνικής επιβίωσης! Η οποία πρόταση με την οικονομική δύναμη που έχουν και την σύγχυση και απελπισία του κόσμου περνά! Έτσι καταργείται η άμεση δημοκρατία που είναι ανθρώπινο δικαίωμα ελευθερίας, και φυσικά το προσωρινό γίνεται μόνιμο διότι όταν η ολιγαρχία αποκτήσει και την πολιτική εξουσία πέρα από την εικονική εξουσία , δεν θα την αφήσει πλέον ποτέ.

Με λίγα λόγια δεν μπορεί να υπάρχει πραγματική πολιτική ελευθερία, η ακόμα και άμεση δημοκρατία,   ενόσω υπάρχουν μεγάλες οικονομικές ανισότητες, και η οικονομική εξουσία στην κοινωνία είναι στην πράξη (αλλά όχι επισήμως)  ισχυρότερη από την πολιτική εξουσία!

Φυσικά, κάνεις  νομίζω  δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως αν τα παραπάνω είναι πιθανά στην άμεση δημοκρατία είναι κατά πολύ πιθανότερα (και ήδη τα διαπιστώνουμε αυτά) στην αντιπροσωπευόμενη δημοκρατία, όπου η παρέμβαση της οικονομικής εξουσίας στην πολιτική εξουσία είναι ευκολότερη.

Νομίζω, επομένως πως είναι ασφαλέστερο να διαφύλαξη κάποιος τις ΑΡΧΕΣ (το «γιατί»)  στις οποίες βασίζεται η άμεση δημοκρατία, μάλλον παρά την διαδικασία της (το «πως»). Και να επιμείνει πως οι αρχές αυτές είναι αδιαπραγμάτευτες και πέρα από κάθε ψηφοφορία!

Αλλά ποιες είναι άραγε αυτές οι αρχές οι βαθύτερες από όπου αντλεί η Άμεση Δημοκρατία και από πού εκπηγάζουν?  Εδώ δεν γίνεται από τον να μην στραφεί κάποιος, όχι μόνο στις κατάλληλες κοινωνικές αρχές αλλά στην ίδια την βαθύτερη ανθρώπινη ύπαρξη. Π.χ. ο ιστορικός καπιταλισμός και η οικονομία του βασίζεται στην αρχή πως ο άνθρωπος κατά βάθος είναι κυρίως ιδιοτελής και όχι ανιδιοτελής, και επομένως και η ανάγκη της ατομικής ιδιοκτησίας, του χρήματος και τα κίνητρα του πλουτισμού.

Νομίζω  πως οι αρχές από τις οποίες αντλεί την εγκυρότητα της η Άμεση δημοκρατία είναι

1)      Κάθε άτομο είναι εξίσου υπεύθυνο και ελεύθερο, να αποφασίζει όχι μόνο για την ατομική του μοίρα αλλά εξίσου και για την συλλογική μοίρα της κοινωνίας.  (ΕΥΘΥΝΗ)

2)      Τα άτομα δεν είναι μόνο ιδιοτελή αλλά στον ρόλο τους στην προηγούμενη αρχή είναι και  χρειάζεται να είναι και πολύ περισσότερο ανιδιοτελή.  (ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ)

3)      Τόσο κάθε άτομο χωριστά, αλλά και η κάθε κοινωνική εξουσία, υπάρχει για να είναι στην υπηρεσία της επαύξησης της ατομικής και συλλογικής βαθύτερης ανθρώπινης ψυχικής συνείδησης. Η ατομική και κοινωνική ευημερία είναι απόρροια της περισσότερης   ανθρώπινης συνείδησης.(ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ)

4)      Η εξέλιξη της ανθρώπινης ατομικής και συλλογικής  συνείδησης, απαιτεί ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα, αλλά και ένα σοφό μέτρο κοινωνικής ισότητας. (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΙΣΟΤΗΤΑ).